CzarnyBlack Friday – co to, skąd to?

Black Friday w dosłownym tłumaczeniu oznacza „Czarny Piątek” i wielkim uproszczeniu sprowadza się do masowych wyprzedaży. Odbywa się raz w roku, ale nie według ściśle ustalonej daty, tylko w ostatni piątek listopada, zaraz po Święcie Dziękczynienia, które dla Amerykanów ma zarówno wymiar religijny, jak i narodowy.

To właśnie w Stanach Zjednoczonych miał swój początek Black Friday. Jego tradycja sięga 1960 roku, kiedy to sklepikarze szukali sposobu na zwiększenie swoich obrotów ze sprzedaży pod koniec roku. Z tego faktu bierze się również nazwa wydarzenia, która nawiązuje do ogromnych przychodów, jakie tego dnia osiągały sklepy. W tamtych czasach straty wpisywane były do bilansów w kolorze czerwonym, natomiast zyski – czarnym.

Dzieje Black Friday

Niegdyś był to dzień, w którym przygotowywano się zakupowo do Świąt Bożego Narodzenia. Kultywowany w USA od lat 30. ubiegłego wieku, Black Friday spowodował, że w latach 60. ubiegłego wieku zaczęto wprowadzać promocje i obniżki cen. Oczywiście Black Friday szybko znalazł rzesze zwolenników, którzy skuszeni możliwością oszczędności, zaczęli wyszukiwać właśnie takich, specjalnych ofert i z czasem stało się to metodą praktykowaną w niemal wszystkich sklepach, niezależnie od branży.

Z reguły sklepy były otwierane zgodnie ze swoim standardowym harmonogramem. Na przestrzeni lat zaczęto otwierać je nieco wcześniej, jednak w 2011 r. doszło do swego rodzaju absurdu. Sieć centrów handlowych Walmart otworzyła swoje sklepy o 22.00… w czwartek, nazywając go „Szarym Czwartkiem”. W ślad za nim w następnych latach poszły inne „sieciówki”, przesuwając tę godzinę nawet do 17.00. Klienci byli wniebowzięci, jednak zasady te spotkały się ze sprzeciwem, głównie ze strony instytucji chroniących prawa pracownicze, jak i samych pracowników. W wyniku tego niektóre stany zabroniły takich praktyk, odwołując się do regulacji prawnych, które zakazują albo ograniczają handel lub sprzedaż niektórych towarów w dni świąteczne.

Obecny praktycznie na całym świecie

Czarny Piątek przede wszystkim kojarzy się z kulturą amerykańską. Jednak jest to tradycja nie gorzej przyjęta w innych krajach na świecie, a w niektórych przypadkach… nawet bardziej popularna niż w USA. Takim krajem jest Kanada, której mieszkańcy, z uwagi na bliskość Stanów Zjednoczonych,chętnie przyjeżdżali na listopadowe wyprzedaże. Kanadyjscy handlowcy widząc ten trend, zdecydowali się wprowadzić Black Friday, tym samym zachęcając klientów do zostawienia swoich pieniędzy w granicach rodzimego kraju. Dotychczas w Kanadzie bardziej popularny był Boxing Day, czyli dzień po Bożym Narodzeniu, który w Wielkiej Brytanii i krajach Wspólnoty Brytyjskiej jest obchodzony jako dzień wyprzedaży. Jak pokazują statystki, w roku 2014 Black Friday był bardziej popularny, niż Boxing Day.

W Polsce Czarny Piątek też zaczyna być powoli obchodzony, jednak są to na razie dość „skromne początki”. Wynika to przede wszystkim z faktu, że Polacy, pomimo zamiłowania do oszczędności, nie są przychylnie nastawieni do zwyczajów, które napływają do nas z innych państw, a zwłaszcza z zachodu. Walentynki czy Halloween to przykłady świąt, które rok rocznie budzą mieszane uczucia – albo się ich nienawidzi albo kocha. A jednak w handlu widać je już całkiem wyraźnie.

Czy warto czekać na Black Friday?

Niewątpliwie warto. Jednak nie ma takiej potrzeby, jeśli korzysta się z kuponów rabatowych, na przykład takich, jakie proponuje portal zrabatowani.pl. Wówczas można sobie pozwolić na upragnione zakupy i zaoszczędzić pieniądze, jak również liczyć na zwrot (cashback) pewnej części kwoty wydanej w sklepach online. Bo to właśnie internet staje się miejscem bardziej atrakcyjnym donabywania, o czym najlepiej świadczy zaistnienie wirtualnego odpowiednika Czarnego Piątku, czyli Cyber Monday.